Старая Воля

Старая Воля (Stara Wola) – былы маёнтак роду Урэттаў і Жукоўскіх

Першае згадванне ў пiсьмовых крынiцах датуецца 1537 рокам, калі каралева Бона падаравала Старую Волю Свята-Троіцкаму касцёлу ў Шарашове.

Па дадзеным на 1775 рок уладальнікам маёнтку з’яўляўся вайсковец інфанскі Урэтт. Верагодна маецца на ўвазе Нэрэвуш Урэтт (Nereusz Wrett) – вайсковец інфанскі, дэпутат трэбунату Вялікага Літоўскага ад ваяводства Берасьцейскага. Належала яму тут вёска Старая Воля з 13 дамамі.

У першае палове XIX ст. маёнтак на адміністратыўна на тэрыторыі Пружанскага павету, Гарадзенскае губерні, на Палессі. Жылі тут прадстаўнікі роду Жукоўскіх.

Сядзiбны дом Жукоўскіх быў пабудаваны на рубяжы XVIII-XIX стагоддзяў. Меў форму прамакутнiка ў форме, драўляны, аднапавярховы. Перад ганкам дома была разьбiта кветкавая клумба.
Сядзiбна-паркавы ансамбль складаўся з сядзiбнага дому, гаспадарчых пабудоў, парку i стаўка.

Станіслаў Жукоўскі

У маёнтаку Старая Воля прайшлі дзіцячыя і юнацкія гады знакамітага мастака Станіслава Жукоўскага (Stanisław Żukowski) [1875-1944].
Сам маёнтак належаў бацьку Станіслава – Юльяну Жукоўскаму, але за тое, што ён разам з двума братамі прымаў удзел у паўстанні 1863—1864 рокаў, расейскімі ўладамі быў пазбаўлены саслоўных і маёмасных правоў.

C. Жукоўскі – “Бессонная ночь. Светает.” 1903

Станіслаў Жукоўскі настолькі любіў гэтае месца, што неаднаразова ў сваіх творах вяртаўся да роднае сядзібы, ствараючы кожны раз новы сюжэт.

Пасьля канфіскацыі ў Жукоўскіх, маёнтак верагодна быў выстаўлены на продаж і ў наступстве быў набыты родам Врэдтаў.

У сярэдзіне 1860-х уладальнікам маёнтку лічыўся Кароль Врэдт (Karol Wredt), з зямельным надзелам у 258 дзесяцінаў.

У 1880-х уладальнік – Уладзімер Врэдт (Włodzimierz Wredt), а ягоны зямельны надзел на тыя рокі складаў 573 дзесяцінаў.

Перад першаю сусветнаю вайною (да 1914) зямельныя надзелы маёнтку былі часткова парцэляваныя, 148 дзесяцінаў зямлі набылі 105 пакупнікоў.

Маёнтак быў страчаны ў 1914 року. На месцы, дзе раней стаяла сядзіба засталіся толькі некалькі старых дрэў.

Фрагмент стаўка, фота А. Федарук, 2004 року

Хата на месцы, дзе правёў дзяцінства Станіслаў Жукоўскі, 2012

Крыніцы:
www.radzima.org
Л. Несцярчук “Замкi, палацы, паркi Берасцейшчыны” 2002 г., стр. 299-300
Mikołaj Rozanów. «Powiat Prużański (Szkic historyczny)»
P.Sz.Towpik – Szlachta traktu pruzanskiego posiadajaca poddanych, wedlug spisu podymnego dla woj. brzeskiego litewskiego z 1775 r.

Advertisements