Мокрае

Мокрае (Mokre) – былы маёнтак роду Зянковічаў і Жэлязоўскіх на Пружаншчыне.

Аднымі з першых шляхцічаў з Мокрага ўзгадваецца род Габрыловічаў (Gabrjałowicze) у 1567 року.

Раннія ўзгадкі пра маёнтак датычацца справы аб фундушы Мокранскае царкве 1702 року. Уладальнікамі маёнтку ў тое час былі стольнік Наваградзскі Казімірам Ян Ляхоўскі (Kazimierz Jan Łochowski) з жонкаю ягонаю Канстанцыяю Врэдт (Konstancja Wiedt).

Мокрае таксама ўзгадваецца ў 1726 року, як частка Пружанскае рымска-каталіцкае парафіі Шарашоўскага дэканату.

Маёнтак Мокрае ўзгадваецца ў 1765-1766 роках у „Taryfy Czopowego i Szelężnego” Берасьцейскага ваяводства, як уласнасьць шляхецкага роду Булгараных гербу “Два мячы”.

У 1775 року маёнтак належыць роду Булгарыных, а таксама вёска Мокрае разам з 21 дамамі.

У першае палове XIX ст. уладальнікам маёнтку Мокрае быў Павал Зянковіч (Paweł Zienkowicz), які і нарадзіўся тут (магчыма ў 1813-м) у сям’і судзі гродскага Пружанскага – Рыгора Зянковіча (Grzegorz Zienkowicz).
Павал Зянковіч быў судзёю ў міжавым апеляцыйным судзе ў Пружане, узяў шлюб з Марыяю Паніквіцкаю (Maria Ponikwicka) [1817-1842] і ў шлюбе нарадзіліся двое дзяцей, адным з якім быў Фелікс Зянковіч (Feliks Antoni Zieńkowicz) [1842-1910].

Маёнтак на мапе 1856 року

У 1860-х менавіта Фелікс з’яўляўся ўладальнікам Мокрага і ягоны зямельны надзел на той момант складаў 438 дзесяцінаў.

Фелікс Зянковіч пабраўся шлюбам з Марыяю Пуслоўскаю (Maria Regina Pusłowska) [1868 – 1948]

Падчас анты-расейскага паўстання 1863-1864 рокаў, Фелікс Зянковіч прыняў актыўны ўдзел на баку паўстанцаў, за што быў асуджаны на 12 рокаў катаргі ў Сібір, а радавы маёнтак Мокрае быў канфіскаваны расейскімі ўладамі.

Пасьля паўстання 1863-1864 рокаў, у перыяд з 17 ліпеня 1865-га па 22 жніўня 1872-га, частка зямельных надзелаў маёнтка Мокрае, што належала Феліксу Зянковічу, была выкупленая часоваабавязанымі сялянамі.

Маёнтак на мапе 1885 року

Такім чынам маёнтак перайшоў ва ўладанне іншага роду, роду Жэлязоўскіх.
У 1890-х гаспадаром Мокрага з’яўляўся Ян Жэлязоўскі (Jan Żelazowski), ва ўладаннях якога ўжо знаходзіўся суседні маёнтак Агатова.
У 1929 Мокрым валодаў Владзіміж Жэлязоўскі (Włodzimierz Żelazowski).
Гаспадарчы двор Зянковічаў, а пазьней Жэлязоўскіх, знаходзіўся ў паўднёвае часцы вёскі і існаваў да 1939 року.

Месца, дзе знаходзіўся маёнтак забудаванае, 2018 рок

Камень пры дарозе да маёнтку, 2019

Крыніцы:
Mikołaj Rozanow – „Powiat Prużański (Szkic Historyczny)” 1935 rok, str. 75-84
P.Sz.Towpik – Szlachta traktu pruzanskiego posiadajaca poddanych, wedlug spisu podymnego dla woj. brzeskiego litewskiego z 1775 r.
rgia.su
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 6, 1885 rok, str. 628